Stel dat er, ten tijde van het verhaal van Gijsbrecht, al een echt televisiejournaal zou zijn, inclusief een mooie begintune, een ‘anchorman of -vrouw’, reportages, interviews, achtergrondinformatie, gesprekjes op straat én uiteraard het weerbericht. Welke titel zou het journaal dan hebben? Hoe zou zo’n journaal er dan uit hebben gezien en vooral: op welke manier zouden de gebeurtenissen rond de belegering en vernietiging van Amsterdam verslagen worden? Welke beelden worden uitgezonden en welke ooggetuigen of belangrijke personen verschijnen voor de camera?  Is het een gezagsgetrouw journaal of volgt men alle gebeurtenissen met een extra kritische blik?

In dit onderzoek probeer je een antwoord te vinden op de volgende vraag:

Hoe zou een televisiejournaal in de 17e eeuw er uit hebben gezien op de dag dat Gijsbrecht vol trots heeft aangekondigd dat Egmond en Haarlem zijn vertrokken en hij een achtergelaten schip vol met hout de stad heeft laten binnenvaren?

Ter voorbereiding op het onderzoek geef je een antwoord op de volgende vragen. Het kan zijn dat je nog niet alles kunt beantwoorden. Probeer zo volledig mogelijk te zijn.

Vragen:

1. In een onderzoeksvraag staan begrippen die belangrijk zijn. Als je onderzoek doet, moet je deze operationaliseren. Dat betekent dat je gaat beschrijven hoe je die begrippen moet interpreteren, wat je precies bedoelt met deze begrippen. In deze onderzoeksvraag staat bijvoorbeeld televisiejournaal. Zo’n begrip moet je toelichten. Wat bedoel je mettelevisiejournaal?
   1. Welke begrippen in jouw onderzoeksvraag zijn belangrijk?
   2. Verduidelijk de begrippen door ze toe te beschrijven, toe te lichten en te definiëren.
2. Als je vraag goed leest, zie je dat je een aantal stappen zal moeten zetten om de vraag te kunnen beantwoorden. Maak een schema van de stappen die je denkt dat je moet zetten om deze vraag te beantwoorden.
3. Nog voor je een onderzoek echt gaat uitvoeren, heb je meestal wel een idee wat de uitkomst van het onderzoek zal zijn (de hypothese). Wat denk je dat het antwoord op deze vraag zou kunnen zijn?

Afronding Onderzoeksvraag:

Document waar vraag 1, 2 en 3 beantwoord zijn.

Dit kunstwerk dient als inspiratie voor jullie onderzoek en geeft een idee van hoe jullie eindwerk eruit kan komen te zien.

De afgelopen jaren hebben cabaretiers en acteurs een aantal educatieve programma’s gemaakt, waarin bepaalde periodes uit de Nederlandse geschiedenis op een humoristische wijze onder de loep werden genomen. Zo zit in een aflevering van Welkom bij de Romeinen  een scène met een fictieve journaaluitzending, inclusief een presentator, ooggetuigenverslagen, een live-verbinding en uiteraard het weerbericht.

Het onderzoek dat jullie doen resulteert in een artistieke en kunstzinnige uiting: een scène, lied, dans, kunstwerk, film, kunstzinnige interventie, installatie. Hierna volgt een beschrijving met richtlijnen van wat jullie gaan maken.

Een fictieve journaaluitzending die wordt uitgezonden op de dag dat Gijsbrecht triomfantelijk heeft laten weten dat de vijand is gevlucht en dat er een achtergelaten schip (het Zeepaard) vol kostbaar brandhout de stad is binnengehaald. Het journaal bevat, naast een fragment van de speech van Gijsbrecht, aan aantal onderdelen die ook nu nog te vinden zijn in een dagelijks televisiejournaal. Denk aan  een goede openingstune, een presentator, het belangrijkste nieuws van die dag, een live-verslag, een interview, achtergrondreportage en/of  het weerbericht. Het journaal moet gemaakt worden in het mp4 formaat en uiteindelijk zijn geupload via youtube en duurt 3 minuten. Het journaal krijgt uiteindelijk een plek in de voorstelling.

Groep van 3-5 leerlingen

6 à 10 lesuren

In de oriëntatiefase ga je je inlezen in het onderwerp. Dit doe je door verschillende bronnen te bestuderen en vragen te beantwoorden. De antwoorden maak je in een gezamenlijk document dat je na afloop inlevert. 

Bron 1 en 2: ontwikkeling van nieuwsvoorziening

Vanaf de Middeleeuwen tot nu is er uiteraard veel veranderd in de nieuwsvoorziening. Bestudeer allereerst de onderstaande bronnen over de nieuwsvoorziening vanaf de Middeleeuwen en beantwoord onderstaande vragen. De eerste bron gaat over de Nederlandse Republiek als pionier, de tweede over de invloed van pamfletten.

Vragen:

1. Noem twee redenen waarom juist voor de Nederlandse Republiek een belangrijke pioniersrol was weggelegd als het gaat om de ontwikkeling van de moderne media.

2. Wat valt er te zeggen over de invloed van de kranten en/of pamfletten die in de tijd van Joost van den Vondel verspreid werden onder de burgerbevolking.

Bron 3 en 4: het eerste bedrijf en tweede bedrijf

Lees nu het laatste gedeelte van het eerste bedrijf vanaf regel 290, wanneer de vijand lijkt te zijn afgedropen, een schip met hout is achtergelaten en een soldaat van de vijand (Vosmeer) lijkt te zijn overgelopen.

Vraag:

3. Kruip in de huid van een groepje kritische journalisten. Want wát is er nou eigenlijk precies aan de hand? Is Gijsbrecht inderdaad een groot leider en held of zit  er toch een luchtje aan deze wel zeer opmerkelijke gebeurtenissen?

Lees nu het tweede bedrijf van de Gijsbrecht waarin de vijand vertelt wat er eigenlijk aan de hand is.

Vragen:

4. Omschrijf in eigen woorden wat er allemaal gebeurd is aan het eind van het tweede bedrijf.

5. Wat is de rol van Vosmeer in deze kwestie?

Afronding Oriëntatiefase:

Schrijf de antwoorden van vraag 1 t/m 5 onder elkaar in je document. Noem het document Oriëntatiefase.

In de inspiratiefase doe je inspiratie op voor je eigen maakproces. Wat doen andere kunstenaars, of wat hebben andere kunstenaars te vertellen? Ook nu staan er weer vragen bij elke bron. Noteer de antwoorden op het document waar jullie in werken.

Bron 5 en 6: de rol van de media

Een machthebber of legeraanvoerder zal er vaak alles aan doen om politieke successen of overwinningen op het slagveld breed uit te laten meten in de media. Het volk ziet nu eenmaal graag ‘winnaars’ en het kan de populariteit van een leider enorm versterken. Hoe zou Gijsbrecht van Amstel de aftocht van de vijand hebben gecommuniceerd richting de media? Kijk eens naar onderstaande voorbeelden:

President Trump na de dood van IS-Leider Al-Baghdadi en  President Obama na de dood van Al Quaida leider Osama Bin laden

Vraag:

6. Bespreek met elkaar welke stijl het beste aansluit bij een man als Gijsbrecht en wat hij te vertellen zou hebben. Schrijf jullie antwoord op.

Bron 8: de parodie

Op internet staan tal van parodieën op overwinningsspeeches van presidenten of andere leiders, zoals deze van Jimmy Fallon die Trump parodieert.

Vraag:

7. Schrijf de ‘speech’ van Gijsbrecht en maak hierbij gebruik van de tekst van Vondel. De speech (of een fragment ervan) mag maximaal 30 seconden duren.

Bron 9 en 10: achter de schermen op een redactie

Maar hoe is het eigenlijk om te werken op een journaalredactie? Wat gebeurt er allemaal op een redactie, wat voor mensen werken er en hoe krijgen ze het voor elkaar om iedere dag weer de deadline te halen? Bekijk deze beelden van het NOS-journaal en het Jeugdjournaal om een beeld te krijgen.

Vragen:

8. Welke taken of functies zie je allemaal voorbijkomen in deze twee filmpjes?  Welke taken zijn onmisbaar voor het maken van jullie eigen journaal en hoe ga je deze verdelen over het aantal leden van jullie groep?

9. Welke rubrieken of onderdelen worden benoemd en welke onderdelen zouden een plek kunnen krijgen in jullie eigen Gijsbrechtjournaal? Kies er – naast een fragment van de overwinningsspeech van Gijsbrecht zelf – minimaal drie.

In deze fase gaan jullie aan de slag. Je maakt schetsen, repeteert, onderzoekt et cetera. Ofwel: je maakt keuzes. Ook nu krijgen jullie een aantal bronnen/vragen die jullie kunnen gebruiken om goed aan de slag te gaan. Gebruik ze om jullie werk steeds te verbeteren. Alles wat jullie doen, documenteer je in het werkdocument. Jullie maken foto’s, filmpjes of korte beschrijvingen van wat jullie doen. Op deze manier leggen jullie het maakproces vast.

Je weet nu iets meer over de geschiedenis van de nieuwsvoorziening in de Gouden Eeuw én wat er zoal komt kijken bij het maken van een journaaluitzending. Nu is het tijd om zélf aan de slag te gaan met jullie eigen versie. Houd rekening met de volgende stappen en uitgangspunten én doe je voordeel met een aantal behulpzame tips en vragen:

Vragen:

10. Zorg voor een goede taakverdeling op de redactie en benut elkaars talent. De één staat misschien wat liever zélf voor de camera, terwijl de ander juist bedreven is in montage en/of camerawerk. Schrijf jullie taakverdeling op.

11. Zorg dat je volledig op de hoogte bent van de feiten rondom de terugtrekking van de vijand, het schip vol brandhout en de rol van overloper Vosmeer.

12. Kies welke onderdelen je een plek wilt geven in jullie nieuwsuitzending en zorg voor een divers en afwisselend programma. Maak hierbij gebruik van elementen die jullie hebben kunnen zien in de eerdere filmpjes. Schrijf de onderdelen op.

13. Denk na over de volgorde van het nieuws: uiteraard open je met de openingsspeech van Gijsbrecht, maar daarna zijn er veel mogelijkheden. Een kritische journalist ter plaatse? Een korte achtergrondreportage om kijkers even bij te praten? Een straatinterview met opgetogen stadsbewoners? Een kijkje bij het schip? Bespreek met elkaar wat de beste volgorde is en bepaal voor ieder item het aantal seconden dat ervoor gebruikt kan worden. Schrijf alles op.

14. Uiteraard heeft jullie journaal ook een naam en begin/eindtune nodig. Gebruik je creativiteit. Hoe gaan jullie deze maken/zoeken?

15. Hoewel jullie gebruik maken van moderne middelen kan het erg leuk zijn wanneer jullie een link kunnen leggen met de tijd waarin het journaal wordt gemaakt. Denk hierbij aan het gebruik van rekwisieten en kleding die passen bij de periode waarover jullie berichten. Hoe laten jullie het verleden terugkomen?

16. Maak hiervoor een draaiboek en/of storyboard. Wanneer je dit goed aanpakt scheelt dit uiteindelijk heel veel overbodig opgenomen filmmateriaal en montagewerk. Voeg het draaiboek/storybord toe aan je document.

17. Maak indien mogelijk gebruik van een green screen om de kijker echt te laten geloven dat ze kijken naar een journaal ten tijde van de middeleeuwen.

En misschien wel de belangrijkste regel bij het maken van een journaaluitzending: houd je aan de deadline(s)! Een goede taakverdeling is hierbij cruciaal!

Jullie hebben een voorlopige uitvoering gemaakt, een zogenaamde ‘generale repetitie’ van jullie werk. Jullie kunstwerk, performance, scène, film, lied of dans is af en kan aan het publiek getoond worden. Op de dag van de echte presentatie komen er echter nog docenten van Hoosh om de laatste puntjes op de i te zetten. Beschrijf nu in 200-300 woorden de onderstaande vragen. De docenten van Hoosh moeten weten wanneer ze komen helpen hoe jullie naar je eigen werk kijken. Ook kun je de docenten gericht om hulp vragen.

Vragen:

1. Kijk jullie eindfilm gezamenlijk terug. Over welke (artistieke) keuzes die jullie hebben gemaakt zijn jullie heel tevreden? Hoe komt dat?
2. Aan welk deel van het kunstwerk, performance, scène, film, lied of dans zouden jullie nog verder willen werken?
3. De docent van Hoosh komt om jullie verder te helpen. Formuleer drie vragen waar jullie hulp bij zouden willen of beschrijf elementen uit jullie kunstwerk, performance, scène, film, lied of dans waar jullie nog feedback op willen

Afronding Reflectie

• Lever de geschreven tekst van 200-300 woorden waarin de antwoorden op de vragen gegeven worden.

Het onderzoek is gedaan en jullie performance heeft plaatsgevonden. Formuleer hieronder je antwoord op de onderzoeksvraag. Hiervoor maak je gebruik van:

• de hypothesen
• de door jullie gegeven antwoorden op andere vragen in dit document
• met de ervaringen die je hebt opgedaan tijdens het maakproces van het kunstwerk

Je antwoord bestaat uit minimaal 300 en maximaal 400 woorden of uit een filmpje van 2 à 3 minuten.

Onderzoeksvraag:

Hoe maak je een betekenisvolle performance die gebaseerd is op de wreedheden die in de Gijsbrecht beschreven worden en waarin gebruik gemaakt wordt van het tableau vivant?

 Afronding Beantwoording onderzoeksvraag

• Lever de geschreven tekst van 300-400 woorden of een filmpje van 2 à 3 minuten in waarin de antwoorden op de vraag gegeven worden.